Toplam ihracatının % 40'ına yakınını Avrupa Birliği'ne yapan Türkiye'de, 1 Haziran 2011 tarihi AB'ye eşya ihracatı yapan firmalar açısından büyük önem taşıyor. Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi ve İznini düzenleyen REACH Tüzüğü'ne göre Türk firmaların ihraç ürünlerindeki Yüksek Önem Arzeden Maddeleri (SVHC), bu tarihe kadar Avrupa Kimyasallar Ajansı'na bildirmeleri şart. Bildirim yapmayan firmalar AB'deki müşterilerini kaybetme riski ile karşı karşıya kalacak.

Avrupa Birliği'ne ihracat yapan firmaları büyük bir tehlike bekliyor. Üstelik sektör farkı gözetmeden. Eğer, Avrupa Birliği ülkelerine ihraç ettiği ürünlerde REACH Tüzüğü kapsamında açıklanan Yüksek Önem Arz Eden Madde (SVHC) varsa, eşya içindeki bu maddelerin içerik bilgisini en geç 1 Haziran 2011 tarihine kadar AB'deki müşterilerine ya da Tek Temsilcilerine ileterek Avrupa Kimyasallar Ajansı'na bildirim yapmaları gerekiyor.

Avrupa Birliği, insan sağlığı ve çevrenin korunması amacıyla her türlü kimyasalın kayıt altına alınmasını öngören ve kısa adı REACH (Registration, Evaluation and Authorisation of Chemicals / Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi ve İzni) olan tüzüğü 1 Haziran 2007 yılında yürürlüğe koymuştu. REACH özellikle kimya sektörü ihracatını yakından ilgilendiriyor. Ancak süreç işledikçe, olayın sadece kimya ihracatı ile sınırlı kalmayacağı, kimyanın girdi olarak kullanıldığı tüm sektörleri yakından ilgilendirdiği daha iyi anlaşıldı. Şimdi ihracatçının önünde yeni bir kritik tarih var: 1 Haziran 2011. Eğer Avrupa Birliği ve Norveç, Lihtenştayn, İzlanda ülkelerine ihraç ettiğiniz ürünlerin içinde ağırlıkça %0,1'den fazla Yüksek Önem Arz Eden Madde (SVHC) varsa ve yılda 1 tonu geçiyorsa, bu bilgilerin Avrupa Kimyasallar Ajansı'na bildirilmesi zorunlu. Üstelik bu zorunluluk ihraç edilen eşyalar kadar, herhangi bir ürünün ambalajını da kapsıyor. Bildirimler, AB'deki ithalatçı firma ya da AB dışı ülkelerin atayacakları Tek Temsilciler üzerinden yapılabilecek.

Avrupa Birliği, Türkiye'nin ihracatında kilit öneme sahip. Türkiye'nin toplam ihracatının %40'ına yakın bir kısmı Avrupa Birliği'ne gerçekleştiriliyor. Avrupa Kimyasallar Ajansı'na yapılacak olan bildirim, AB'ye ihraç ettiğimiz plastik, mobilya, tekstil, elektrik-elektronik, inşaat gibi akla gelebilecek pek çok ürünü ilgilendiriyor. Ütü masasından musluğa, tekstil ürünlerinden ayakkabıya, televizyon ya da elektronik eşyalardan plastik mutfak kaplarına kadar yüzlerce "eşya”nın içinde SVHC olarak nitelenen maddelerden bulunabilir. Üstelik şu an 46 kimyasal madde bulunan SVHC Listesi sürekli olarak güncelleniyor. Listeye kimyasallar eklendikçe en geç 6 ay içerisinde Ajans'a bildirim yapılması gerekiyor.

Avrupa Birliği'ne yapılan ihracatın sekteye uğramaması için, firmaların ilk olarak ihraç ettikleri eşyaların içinde SVHC Listesi'ndeki maddelerden olup olmadığını kontrol etmesi gerekiyor. Eşya içeriğindeki SVHC Listesi'nde yer alan madde ağırlıkça %0,1 den fazlaysa, mutlaka AB'deki müşterilerin bilgilendirilmesi gerekiyor. Bu maddelerin miktarının yıllık 1 tonu geçmesi durumunda ise Avrupa Kimyasallar Ajansı'na bildirim yapılmalı.

AB'deki ithalatçılara söz konusu bildirimi yapmamaları halinde ceza uygulanacak. AB'deki ithalatçıya kesilen bu ceza aslında Türk ihracatçısına kesilecek çünkü AB'deki ithalatçı, kendisine sattığı ürün içeriğinde SVHC Listesi'nde yer alan madde olduğuna dair bilgi vermeyen firma ile ticari ilişkisini kesebilecek. Türkiye'nin AB'ye yaptığı ihracatta sorun yaşanmaması için en geç 1 Haziran 2011'e kadar ihracatçılarımızın gerekli bildirimleri yapması büyük önem taşıyor. İMMİB REACH ve CLP Yardım Masası, ihracatçı firmalara yardımcı olmak amacıyla REACH Tüzüğü ile ilgili olarak http://reach.immib.org.tr/web/ sitesini hizmete sokmuştu. Güncel bilgilerin paylaşıldığı site aracılığıyla, 2008 yılından bugüne kadar 5 bin 400 firma yetkilisine ulaşıldı. SVHC Bildirimi konusunda da web sitesinin yanı sıra Yardım Masası'nın 0212 454 09 19 ve 0212 454 06 28 no'lu telefonlarını arayarak daha detaylı bilgi almak mümkün.

REACH nedir ?

REACH Tüzüğü (Registration, Evaluation and Authorisation of Chemicals/ Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi ve İzni) 1 Haziran 2007'de yürürlüğe girmiştir. Söz konusu tüzüğe göre, AB ülkelerinde faaliyet gösteren ve yılda 1 tondan fazla kimyasal madde üreten veya ithal eden firmaların söz konusu kimyasal maddeleri AB örgütlenmesi içerinde yeralan Avrupa Kimyasallar Ajansı yönetimindeki merkezi bir veri tabanına kaydettirmesi zorunlu. REACH Tüzüğü'nde kayıt yükümlülüğü, ürünün madde, müstahzar ve eşya olarak değerlendirilmesine bağlı olarak değişiyor.

Türkiye'nin AB'ye üyelik süreci ve kimya sektörü ihracatımızın yarısına yakın bir kısmının AB ülkelerine yapıldığı göz önüne alındığında, REACH Tüzüğü, Türkiye kimya sektörünü ve kimyasal maddenin girdi olarak kullanıldığı tüm sektörleri yakından ilgilendiriyor. AB pazarını kaybetmek istemeyen üretici ve/veya ihracatçı firmaların REACH Tüzüğü kapsamında kayıt yükümlülüğünün yanı sıra İzin ve Kısıtlama süreçlerindeki gelişmeleri takip etmesi ve tüm yükümlülükleri yerine getirmesi oldukça önemli.

Kaynak: Euractiv